وقتی تعداد صفحات و لینک های داخلی یک سایت زیاد می شود، توصیه می شود یک نقشه سایت / sitemap شامل فهرستی از تمامی صفحات برای ربات های موتورهای جستجو فراهم شود. این صفحه که استاندارد ویژه ای دارد می تواند دسترسی به اطلاعات سایت توسط موتورهای جستجو را تسهیل نماید.
واضح است که منظور ما از نقشه سایت یا sitemap آن صفحه که در برخی سایت ها (مخصوصا سایت های قدیمی) فهرستی از صفحات اصلی سایت را به صورت گرافیکی یا نموداری نشان می دهند، نیست. بلکه منظور ما یک فرمت ویژه مبتنی بر زبان XML است که برای خوانده شدن توسط ربات های موتورهای جستجو آماده شده است.
در متن زیر تفاوت بین نسخه HTML با نسخه XML نقشه سایت / sitemap بیان شده است.
نسخه HTML نقشه سایت / sitemap صرفا برای کاربران طراحی و اجرا می شود. این صفحه که در قدیم در بیشتر سایت ها قرار داشت، فهرستی از تمام لینک های سایت را در دسته بندی های قابل مشاهده و کاربرپسند برای مخاطب به نمایش می گذاشت. سایت هایی که لینک ها و صفحات زیادی (بیشتر از 10 صفحه) داشتند نمودارهای درختی یا آبشاری از عناوین صفحات خود را به همراه لینک آن برای دسترسی سریع و مشاهده ساختار صفحات برای کاربر با گرافیک کاربر پسند ارائه می کردند. البته هنوز هم از این روش در برخی سایت ها استفاده می شود.
اما نقشه سایت / sitemap ی که برای بالاتر بردن رتبه سایت مطرح است و برای موتورهای جستجو آماده می شود به فرمت XML تهیه می شود و با نسخه بالا کاملا متفاوت است. این فایل که نام پیش فرض آن sitemap.xml است به صورت پیش فرض در مسیر اصلی سایت قرار دارد. گرچه می تواند با نام یا نام های متفاوت و در مسیرهای دیگری قرار گرفته و آدرس و نام آن ها در فایل مخصوص ربات های موتورهای جستجو - robots.txt به موتور جستجو اطلاع داده شود. این فایل که با فرمت XML تهیه می شود فهرستی از تمامی صفحات و آدرس های سایت را در خود جا می دهد. استاندارد این فایل در آدرس https://www.sitemaps.org/schemas/sitemap/sitemap.xsd قابل مشاهده است. در این استاندارد می توان برای هر صفحه میزان اهمیت و زمان انتشار و سایر موارد را مشخص نمود.
بهترین روش برای تولید نقشه سایت / sitemaps برای سایت هایی با صفحات ثابت، که تغییرات محتوایی آن ها منجر به تغییر در تعداد صفحات و آدرس آن ها نمی شود، و سایت های ایستایی هستند، استفاده از تولید کنندگان آنلاین نقشه سایت / Online Sitemap Generator ها هستند. با جستجوی این عبارت در گوگل می توانید فهرستی از سایت های آنلاین را که به همین منظور خدمات رایگان ارائه می دهند پیدا کنید. این سرویس های آنلاین با دریافت آدرس سایت به جستجو در سایت پرداخته و در زمان کوتاهی (چند ده ثانیه و حداکثر چند دقیقه) فایل XML نقشه سایت / sitemap سایت شما را تولید می کنند.
البته برخی از این سایت ها نسخه ی فشرده سازی شده با فرمت gz این فایل xml را نیز تولید می کنند که می تواند توسط ربات های موتورهای جستجو قرائت شود. از دیگر امکانات این برنامه های آنلاین، ارائه یک صفحه مبتنی بر HTML برای مشاهده فهرست لینک ها، توسط کاربران سایت است.
گوگل در راهنمای درباره sitemaps بدانیم، معتقد است که اگر سایت شما مصداق یکی از چهار مورد زیر است لازم دارید که از مزایای نقشه سایت / sitemap برای شناخته شدن توسط موتورهای جستجو استفاده کنید.
بسیاری از سایت ها دارای محتویات رسانه ای ویژه مانند تصاویر زیاد و یا ویدیوهای زیادی هستند. این سایت ها می توانند فهرستی از ویدیو ها یا تصاویر خود را نیز به صورت نقشه سایت / sitemap برای موتورهای جستجو آماده کنند.
http://domain.com/درباره-ما
$$MINIFY-T$$ http://domain.com/images/شرکت-ما.jpg
http://domain.com/images/مدیرعامل.jpg
امکان افزودن بیشتر از یک نسخه از نقشه سایت / sitemap در سامانه ابزارهای مدیریت وب سایت گوگل / Google Webmaster Tools وجود دارد. راهنمای نقشه سایت های / sitemaps تصویری گوگل را می توانید در اینجا بیابید.
توصیه می شود که در صورتی که سایت شما دارای نسخه های متفاوت برای زبان ها و فرهنگ های مختلف است نقشه سایت / sitemap مربوط به هر زبان جداگانه تولید شده و سپس به صورت جداگانه در هر یک از زیر-سایت های افزوده شده به سامانه ابزارهای مدیریت وب سایت گوگل / Google Webmaster Tools اضافه شود.
تولید sitemap در وردپرس می تواند به صورت حرفه ای توسط بسیاری از Plugin های ویژه انجام پذیرد. استفاده از این Plugin ها و به روزآوری بلادرنگ آن ها می تواند شما در مدیریت سایت در هنگام تغییر نام یا آدرس یک صفحه کمک زیادی نماید.
برای معرفی نقشه سایت / sitemap همواره می توانید از robots.txt استفاده کنید. همچنین سامانه ابزارهای مدیریت وب سایت گوگل / Google Webmaster Tools نیز محیطی برای افزودن و مدیریت و بررسی نقشه سایت / sitemap یا نقشه سایت ها را برای شما فراهم آورده اند.
سریع ترین راه شناسایی صفحات یک وب سایت توسط گوگل، افزودن نقشه سایت / sitemap به ابزارهای مدیریت وب سایت گوگل است.
با افزودن هر نقشه سایت / sitemap می توانید از صحت قرائت آن توسط ربات های موتور جستجو به صورت بلادرنگ مطلع شوید. همچنین بعد از چند روز می توانید تاثیرات افزودن هر نقشه سایت / sitemap را در نتایج حاصل از ایندکس شدن صفحات یا لینک ارائه شده، مشاهده کنید. البته مزایای بیشتری می توان برای این ابزار اشاره کرد که از آن جمله جلوگیری موتور جستجو گوگل از ایندکس کردن خود نقشه سایت یا sitemap.xml است.
